شهرنامه| ابراهیم وحدت
وقتی یک قوطی نوشیدنی خریداری میکنید، تقریبا چشمبسته میتوانید حدس بزنید که لوگوی یک شرکت فعال و معتبر ایرانی روی قوطی آلومینیومی درج شده است؛ حتی اگر نوشیدنی متعلق به یک برند معتبر مثل رانی، پپسی، کوکا، هایپ، بیگبیر، هیدی، بوس، فانتا، اسپرایت، سونآپ، یا غولهای دیگر دنیا باشد. همه این غولها برای فعالیت در بازار ایران با شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه همکاری دارند. این شرکت با افتتاح خط تولید جدید خود (که در مراسمی با حضور نمایندگان برندهای داخلی و خارجی و نیز مقامات دولتی انجام شد) ظرفیت تولید خود را تا دو میلیارد و 200میلیون قوطی در سال افزایش داده است و با این حساب، نهتنها کشور ایران در این زمینه هیچ نیازی به خارج از مرزها ندارد بلکه میتواند نیازهای کشورهای دیگر را هم پوشش دهد. درباره دلایل موفقیت این شرکت، مزیتهای رقابتی و قابلیتهای متمایزکننده آن نسبت به شرکتهای مشابه ایرانی و خارجی، و نیز دغدغههای زیستمحیطی و اخلاق حرفهای، با سیداحمدرضا علوی مدیرعامل شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه به گفتگو نشستهایم.
*
جناب آقای علوی! شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه یکی از مجموعههای موفق در زمینه تولید و صادرات شناخته میشود. به نظر شما چگونه میتوان این موفقیت در تولید و صادرات را به دیگر مجموعههای تولیدی کشور انتقال داد تا شاهد رونق تولید و درخشش بیشتر تولید داخلی باشیم؟
این موفقیت با همت و تلاش همه اعضای مجموعه حاصل شده است و بدون همدلی و از خودگذشتگی امکان رسیدن به این جایگاه وجود نداشت. از نظر من رعایت 3 نکته مهم، راه رسیدن به پیشرفت را برای ما هموار کرد. نکته نخست، خدمات ویژهای است که ما به مشتریانمان میدهیم که این خدمات در سطوح مختلف و با توجه به نوع مشتریان متفاوت است اما در حالت کلی تلاش ما جلب رضایت حداکثری مشتریان است. بر همین اساس، خدمات پس از فروش برای ما بسیار اهمیت دارد و نه تنها قبل از دریافت سفارش بلکه پس از آن و حتی در مرحله رفع ایرادات تولید نیز به سلیقه و خواستههای مشتریان توجه ویژه و جدی داریم. نکته دوم به کیفیت محصولات شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه ارتباط دارد. همانطور که میدانیم قوطیسازی یک صنعت بسیار پیچیده است. ما در اطرافمان شرکتهای بزرگ و چندملیتی داریم که با آنها رقابت میکنیم، اما در نهایت وقتی مشتریان کیفیت محصول ما را بررسی میکنند به جرات میتوان گفت به این نتیجه میرسند که ما یک سر و گردن از رقبایمان بالاتر هستیم. واقعیت این است که هیچ محصولی از کارخانه خارج نمیشود مگر این که رضایت صددرصدی مشتری را جلب کرده باشد. اما سومین نکته، کنترلی است که ما روی هزینههای تولید داریم. در مجموعه قوطیسازی آلومینیوم کاوه هیچ هزینهای بدون فکر و اندیشه در دستور کار قرار نمیگیرد و برای هر ریال از هزینهکردها برنامهریزی شده است. تلاش ما این است که هزینه های تولید را کم کنیم بدون اینکه از کیفیت کار کاسته شود. به طور مثال در سال گذشته با بررسیها و صرفهجوییهایی که داشتیم نزدیک به دو و نیم میلیون دلار از هزینههای پنهان را شناسایی و حذف کردیم.
*
در سالهای گذشته شاهد شرایط پیچیده و سختی از نظر نوسانات ارزی بودیم. شما چگونه با این شرایط روبرو شدید و آن را مدیریت کردید؟ آیا افزایش نرخ دلار و برخی مشکلات در بازار ارز، رابطه شما و مشتریانتان را خدشهدار نکرد؟
ما در سال 1397 میتوانستیم بیشترین استفاده را از افزایش قیمت دلار داشته باشیم چرا که آلومینیوم نیز مانند سایر فلزات گرانبها، قیمت جهانی دارد و محصول، مطابق قیمت جهانی به فروش میرسد اما این کار را نکردیم و خودمان را جای مشتریان گذاشتیم و شرایط آنها را در نظر گرفتیم. این در حالی است که بسیاری از شرکتها با افزایش قیمت دلار تلاش کردند از موقعیت بهره برداری کنند و ما هم این امکان را داشتیم که محصولاتمان را بر اساس نرخ روز دلار در سال 1397 که گاهی تا 18 و 19 هزار تومان هم میرسید به مشتریان عرضه کنیم اما تا اسفندماه 1397 مبنای محاسباتمان را از دلار 7500 تومانی بالاتر نبردیم؛ چرا که میدانستیم با افزایش قیمت قوطی، بهای محصول نهایی نیز افزایش مییابد و مردم از این مسئله متضرر میشوند. بنابراین کاملا شفاف، صادقانه و بر اساس درک متقابل با مشتریان برخورد کردیم و همین موضوع در جلب اعتماد مشتریان و اثبات حسن نیت ما تاثیر زیادی داشت.

*
در صحبتهایتان به رقبای بزرگ و چندملیتی اشاره داشتید. میخواهیم بدانیم در کدام کشورها رقیب دارید و اینکه در چه کشورهایی فعالتر هستید و ورود به بازار چه کشورهایی را برای آینده مدنظر قرار دادهاید؟
ما در بازار افغانستان حضور جدی داریم. این کشور امکان تامین نیاز خود را از کشورهای دیگر هم دارد اما واقعیت این است که کیفیت محصولات شرکت ما را در هیچ یک از کشورها نمیتوانند پیدا کنند. بنابراین در افغانستان ما برنده هستیم. همچنین برای تقویت فعالیت در بازار عراق برنامهریزی اساسی داریم و فعالیتهای سازندهای را در این زمینه انجام دادهایم. علاوه بر این، برنامه مشخصی برای گسترش فعالیت در بازار آذربایجان تدوین کردهایم چراکه این کشور بازار فوق العادهای دارد و هرچند میتواند برای تامین قوطی مورد نیاز خود، از روسیه و دیگر کشورهای منطقه اقدام کند ولی ما را ترجیح میدهد. بنابراین باز هم به اهمیت موضوع حیاتی کیفیت پی میبریم و خرسندیم که کیفیت نهایی محصولات شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه از بسیاری از شرکت ها بهتر و بیشتر است. مایه افتخار شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه به عنوان یک تولیدکننده و مجموعه ایرانی است که بیخ گوش ترکیه، عراق، روسیه، پاکستان و امارات متحده عربی در حال فروش محصولات مرغوب با نام و نشان ایران است و رقبای بزرگ خود را در این کشورها پشت سر گذاشته و حتی در دل منطقه کشورهای مشترک المنافع نفوذ کرده است.
*
کشور ما در حال حاضر در زمینه تامین مواد اولیه برای ساخت قوطیهای آلومینیوم به چه کشورهایی وابسته است؟
ما ورقهای آلومینیوم برای ساخت قوطیها را از چین وارد میکنیم. این در حالی است که ایران پتانسیل بسیاری در ساخت ورقهای آلومینیومی دارد. ما برای خودکفایی در این زمینه هم برنامه داریم و در حال مطالعه هستیم. بسیاری از شرکتهای آلومینیوم به علت عدم تامین بودجه نیمهکاره و تعطیل هستند این درحالی است که با یک برنامهریزی دقیق و اصولی، میتوان این شرکت ها را دوباره راهاندازی کرد که تحقق همین موضوع در افزایش آمار اشتغال و ارتقای سطح کیفی و کمی تولید داخلی، تاثیر بسزایی دارد.
*
در مراسم افتتاح یکی از خطوط مهم تولید شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه در سال 1398، آقای استاندار به عنوان بالاترین مقام دولتی استان به همراه دیگر مدیران ارشد استانی حضور داشتند. این موضوع نشان میدهد که پیشرفت برندهای مطرح استان برای دولت مهم است. لطفا بگویید که شما به عنوان یک تولید کننده موفق، بیشتر در چه زمینههایی انتظار حمایت از سوی دولت را دارید و این حمایتها را تا امروز چگونه ارزیابی میکنید؟
قبل از اینکه به سوال شما پاسخ بدهم باید از جناب استاندار و تیم همکار ایشان تشکر کنم که بسیار هوشمندانه و سلامت کار می کنند. به جرات و بدون اغراق میتوان گفت جایی نبوده که ایشان بتوانند کاری را انجام بدهند و دریغ کنند. یک نکته مهم این است که آقای استاندار در زمینه جذب سرمایهگذار خارجی بسیار موفق عمل کردهاند و این موفقیت به حدی است که استان مرکزی به عنوان یک نمونه و شاخص برای جذب سرمایهگذار خارجی معرفی شده و بسیاری از سرمایه گذاران ترجیح میدهند در این استان فعالیت کنند. همچنین در زمینه گمرک مدیران استانی بسیار با برنامه و دقیق عمل کردهاند و اقداماتشان باعث رونق گرفتن سرمایهگذاری در استان مرکزی شده است. در حال حاضر انتظار ما از دولت این است که این حمایتها تداوم داشته باشد؛ بخصوص در بخش تامین ورقهای آلومینیوم که اگر حمایتها بیشتر شود میتوانیم خودکفا شویم. همچنین در زمینه دریافت تسهیلات ارزی و ریالی، امیدوار به حمایت بیشتر دولت از بخش صنعت هستیم.
*
کار تولیدی در همه جای دنیا دارای سختیها و موانع مختلفی است. در کشور ما نیز موانع و مشکلاتی در مسیر حرکت تولیدکنندگان وجود دارد. برای ما بگویید که شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه احیانا با چه موانعی روبرو است و چه برنامهریزیهایی در سیستمهای دولتی و قانونگذاری میتوان انجام داد تا موانع و مشکلات پیش روی تولیدکنندگان ایرانی کمتر شود؟
پاسخی که در این زمینه عرض میکنم با نگاه ملی همراه است و محدود به استان مرکزی نیست. بزرگترین مشکل ما نرخ بالای بهره بانکی در کشور است که کمر بسیاری از تولیدکنندگان داخلی را شکسته. همچنین ما در جریان فعالیتهایمان با نهادها و سازمانهای متعدد و موازی مواجه هستیم که هر کدام قانون خاص خودشان را دارند و عجیب اینکه قوانین این سازمانها مدام در حال تغییر و اصلاح است و سرعت این تغییرات تا حدی است که در مواردی حتی خود این سازمانها از قوانین جدیدشان بیاطلاع هستند و این موارد در نهایت کار را برای تولیدکنندگان سخت کرده است. انتظار میرود شرایط به گونهای باشد که تفسیرهای متعدد و گاه متضاد از قوانین به حداقل برسد و شاهد برقراری یک ثبات نسبی در این زمینه باشیم تا در سایه این ثبات و آرامش، تولید داخلی رونق بیشتری بگیرد.

*
طبق اطلاعاتی که ما داریم و بر اساس بازدیدی که از کارخانه شما داشتهایم، شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه یک خانواده بزرگ است. در حال حاضر برای چند نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم اشتغالزایی کردهاید و به طور کلی نگاه مدیران شرکت به نیروی انسانی چگونه است؟
تقریبا 300 نفر به طور مستقیم و بیش از هزار نفر به صورت غیر مستقیم با ما همکاری میکنند (زمان مصاحبه: سال 1398). در فرهنگ سازمانی ما هیچ تفاوتی بین مدیر و کارگر نیست و همانطور که در سوال اشاره کردید، واقعا ما اینجا با هم یک خانواده را تشکیل می دهیم و فقط در نوع کار و تخصص با هم تفاوت داریم. در شرکت قوطیسازی آلومینیوم کاوه سیاست “در- باز” حاکم است و هیچ منعی برای مراجعه پرسنل به اتاق مدیران ارشد وجود ندارد، مگر اینکه جلسهای باشد. همچنین تلاش ما این است که در وضعیتهای خاص اقتصادی خودمان را جای پرسنل بگذاریم و علاوه بر اتخاذ تمهیداتی برای ارتقای سطح رفاهی و معیشتی آنها، شرایطشان را درک کنیم. جای خرسندی و خوشحالی دارد که سهامداران و مدیران ارشد ما نیز همواره موافق حمایتهای مالی و معنوی از پرسنل هستند.
*
مجموعه شما چه دغدغههایی برای حفاظت از محیط زیست و توسعه صنعت پاک دارد؟
رد پای ما بر روی طبیعت بسیار کوچک است. صنعتی که ما در آن مشغول هستیم آلاینده نیست. مسئله دیگر این است که قوطی های آلومینیومی ذاتا بازیافت می شوند و بینهایت مورد استفاده قرار میگیرند و به جرات میتوان گفت سالمترین نوع بستهبندی، قوطیهای آلومینیومی است. همین موضوع کمک بزرگی به محیط زیست میکند و ما تلاش کنیم نوشیدنیهای بیشتری (علاوه بر آبمیوه و نوشابه) را وارد چرخه استفاده از قوطیهای آلومینیومی کنیم. به طور مثال مجموعه ما نخستین کارخانهای است که قوطی های دوغ را وارد بازار کرده. بنابراین ما به دنبال این هستیم که فرهنگ استفاده از قوطیهای آلومینیومی را برای محصولات بیشتر و متنوع ترویج دهیم. همچنین در زمینه مصرف آب هم صنعت بسیار کممصرفی هستیم. آب مصرفی را ما تا 9 بار تصفیه مجدد می کنیم مینماییم و برای کمتر شدن مصرف آب همواره به ایدههای جدیدی دست می یابیم.
*
شما به عنوان یک شهروند چه نکاتی را در زندگی شخصی و شهروندی خود بیشتر مدنظر قرار میدهید؟
بدون شعاردادن یا نمایش، همیشه تلاش کردهام شهروند خوبی باشم و خانوادهام را تشویق کنم تا شهروندان خوبی باشیم. احترام به قوانین برایم بسیار بااهمیت است. از نظر من همه چیز از خانواده شروع میشود. نکات مهمی که در زندگی شهروندی وجود دارد که در نگاه اول شاید به اهمیت آن پی نبریم اما واقعیت این است که اگر این نکات کوچک اما مهم را رعایت کنیم همه ما به عنوان شهروند، زندگی بهتر و آرامتری در شهر خواهیم داشت. رعایت قانون پرهیز از بوق زدن هنگام رانندگی، تفکیک زباله، رعایت حقوق شهروندی انسانها و صرفهجویی در مصرف انرژی از جمله مواردی است که مدنظر دارم و تلاش میکنم به عنوان یک شهروند قدمی بردارم هر چند کوچک اما مثبت.
توضیح شهرنامه: این مصاحبه پیشتر در مجله شهرنامه منتشر شده بود و اکنون در پایگاه خبری شهرنامه بازنشر شده است.